| Lecturas sobre o Trastorno por Déficit de Atención con Hiperactividade |
|
|
|
|
| O meu perfil |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| O Experimento Marshmallow e o TDAH |
|
 Imaxinemos que estamos nunha aula de Educación Infantil chea de nenos e nenas de catro anos. Se alguén nos pedise que fixésemos unha predición sobre cal será o seu rendemento académico futuro e puidésemos escoller qué proba ou probas lles aplicaríamos, seguro que estaríamos de acordo que algunha medida de intelixencia sería útil: é previsible que os máis intelixentes teñan un mellor prognóstico académico. Aínda que tamén estaremos de acordo en que esta relación non ha ser perfecta: alumnos cunha alta intelixencia han ter pobres resultados, ou mesmo fracasarán, en tanto que algúns casos no que a capacidade intelectual non era sobresaínte levarán sen embargo unha marcha escolar exitosa.
Por iso, o feito de que a conduta de nenos e nenas de 4 anos diante dunha lambetada (un marshmallow, ou malvavisco, tamén chamado ?nube?) poida ser un excelente preditor (máis potente que o propio cociente intelectual) de cál será o seu rendemento no futuro no exame SAT (un equivalente á nosa selectividade) resulta chamativo e intrigante.
Está é en resume, a esencia do chamado experimento marshmallow da Universidade de Stanford, considerado como un dos un dos máis impresionantes (pola súa simplicidade e resultados) da historia da psicoloxía, comparable cos levados a cabo por Stanley Milgram sobre a obediencia á autoridade nos anos cincuenta.
Walter Mischel, naquel entón investigador da Universidade de Stanford, deseñou unha proba sinxela para valorar a capacidade dos nenos e nenas para controlar os seus impulsos a través da demora da gratificación. O procedemento empregado era como segue:
Cada participante entraba nunha sala (dotada dun espello unidireccional) no que se lle ofrecía un marshmallow. O experimentador propoñíalle entón un xogo ?de esperar?: El sairía da sala e o neno esperaría por el. Podía comer o marshmallow ou ben podía agardar que o experimentador regresase. Se así o facía, resistindo a tentación de comer o marshmallow, entón o experimentador daríalle outro, co que podería comer finalmente dúas lambetadas.
Mischel e os seus colaboradores levaron a cabo un extenso programa de investigación sobre a demora da gratificación. Analizando aspectos como en qué se diferenciaban os que agardaban dos que non eran quen, en que condicións resultaba máis doado ou máis duro agardar, etc.
Quizais un dos resultados máis chamativos foi o que publicaron en 1989 na revista Science no que se reflectían as diferenzas entre aqueles nenos que agardaran aos 4 anos e os que non foran capaces, nas probas do SAT (Scholastic Aptitude Test):
|
Agardan |
Non Agardan |
Promedio SAT Verbal |
610 |
524 |
Promedio SAT Matemáticas |
652 |
528 |
Evidentemente esta diferenza, ao igual que acorría co que comentabamos do coeficiente de intelixencia, tampouco é perfecta e está influída por outros factores (sociais, familiares,?). De todos modos, hai que dicir que representaba o dobre que a influencia (que tamén é coñecida) do estatus socieconómico familiar.
Como consecuencia, en todo caso, habería que sinalar que ?volvendo á aula de Infantil na que nos situabamos ao principio- a impulsividade dos nenos e nenas que nos rodean ha ter unha importante influencia na súa marcha escolar.
A razón de lembrar agora o experimento marshmallow é a próxima aparición dun artigo no que se analiza a relación entre a actuación na tarefa de demora da gratificación e os síntomas de TDAH. O mesmo procede dos datos do Study of Early Child Care and Youth Development, un grande estudio sobre o desenvolvemento infantil que se veu levando a cabo nos EE.UU. desde 1991, organizado polo National Institute of Child Health and Human Develpoment (NICHD ?Instituto Nacional de Saúde Infantil e Desenvolvemento Humano).
O estudio, recolleu un extenso volume de datos sobre máis de 1000 nenos e nenas e as súas familias en 10 zonas distintas do país. Unha das investigadoras participantes, desde a Universidade de Pittsburgh é Susan Campbell, que vén traballando desde hai anos nos síntomas e evolución temperán do TDAH.
No artigo, publicado xunto con Camilla von Stauffenberg, as autoras atoparon que a actuación dos participantes á idade de 54 meses na tarefa do marshmallow constitúe un bo predictor para coñecer os síntomas de TDAH que amosaron cando estaban en 3º grao (equivalente a 3º de primaria).
Ademais, sinalan que os ?nenos e nenas con maior aversión á demora na idade preescolar poden estar en risco de dificultades máis xerais na infancia media, reflectidas non só en síntomas, tanto de inatención como de hiperactividade-impulsividade, senón tamén de maiores problemas externalizantes e peores habilidades sociais cando estean en 3º curso?.
En resume, a observación da conduta de autocontrol diante dunha lambetada dun neno de catro anos pode darnos excelentes pistas sobre como será a súa infancia e adolescencia.
Algunhas preguntas, para rematar, que me veñen á cabeza:
Qué sucederá cos resultados das probas PISA destes rapaces, cando teñan 15 anos?
Qué diferenza haberá entre os que son quen de agardar e os que non?
Deberían as autoridades educativas preocuparse por estes aspectos?
Debemos preocuparnos os profesionais do ensino?...
Os artigos comentados son:
Mischel, W., Shoda, Y., & Rodriguez, M.I. (1989). Delay of gratification in children. Science, 244, 933-938.
Campbell, S.B. & Stauffenberg, C. (2008). Delay and Inhibition as Early Predictors of ADHD Symptoms in Third Grade. Journal of Abnormal Child Psychology (de próxima aparición)
|
|
|
|
|
| Anímate! Deixa o teu comentario |
|
|
|
|
|
