Hoxe chegou o outono, una estación chea de cores, aromas e sabores. Tamén cheo de poesía...
Que bonita é a princesa
que mira pola ventá
como bailan as follas co aire
aquela danza outonal;
como pousan mainiñas na terra,
cansas de tanto voar;
como cobren o camiño
que se esconde tras o val.
Xa saen os nenos da escola,
xa se oen as campás.
Brincando pérdense entre as casas,
baixo as botas, cras, cras, cras...
É a música do outono
que ven chegando xa.
A princesiña non quere
ter zapatos de cristal,
nin enfeites, nin coroas,
nin pulseiras de coral.
Só quere pisar esa alfombra
de follas moles,
de follas vellas,
de follas pardas,
e amarelas.
Quere que se escoite lonxe
que Outono na porta está,
bailando cos pés nas botas
ao ritmo do cras, cras, cras.
Desde a Secretaría Xeral de Política Lingüística achégannos esta completa recompilación de materiais e recursos para traballar o outono e o magosto.
Podes atopar moitos máis no panel lateral:
Desde o blog Ghafos achégannos o refraneiro do mes de outubro:
- Por San Francisco bota o liño mourisco, se o botas en San Simón nin da estopa nin estopón. - Por San Francisco, risco, risco. Por san Lucas alza o boi da suca, mata o porco e tapa a cuba. - En san Francisco trae a vela, en San Xosé lévaa. - Pasados os Remedios e san Roque, xa non hai sesta nin merendotes. - Polo Pilar, os nabos na terra e o viño a envasar. - Polo san Lucas mata o teu porco e barra a túa cuba / as túas cubas. - Polo san Lucas saben ben as uvas. - Polo san Lucas solta os bois, mata os porcos e tapa as cubas. - Por san Xudase san Simón, collidas as uvas son. - Polo san Simón proba o viño, e o porco polo san Martiño. - Polo san Simón, áncoras ó fondón. - Por san Simón a xeira do cogordón. - Por san Simón cada moneda vale un doblón. - Por san Simón e san Xudas, collidas as uvas. - Por san Simón e san Xudas, mata o teu porco e atesta as túas cubas. - Por san Simón o néspero se repón. - Por san Simón, aperta o baldón. - Por San Simón, camiñar si, navegar non. - A verdura de San Simón dá pro (para o) amo e mais pro (para o) ladrón. - Áncoras ó fondo, que chega San Simón. - As avenidas de San Simón, antes ou despois sonadas son. - As enchentes de San Simón sonadas son, ou antes ou despois enchen o carro e mais os bois. - Por san Martiño e san Xudas, piñeiriña das túas uvas. - Por san Quintín castañas ó rolín. - A lúa de outubro a sete cubre, e se chove, nove. - A lúa de Outubro sete lúas cobre, e se chove, cobre nove. - En outubro, a terra esterca e cobre. - En outubro, non molesta o lume. - Outubro viñateiro, pai de bo xaneiro. AS DATAS (para telo máis claro): - San Francisco, 4 de outubro. - Os Remedios, o segundo domingo de outubro; - O Pilar, 12 de outubro. - San Lucas, 18 de outubro - San Xudas e San Simón, 28 de outubro. - San Quintín, 31 de outubro. Nota: - Baldón ou bandón é o tapón de cortiza ou madeira co que se tapa o burato da tapa superior dos bocois. - "Barrar as cubas" é tapar calquera greta ou abertura que poida ter a cuba para asegurar a súa hermeticidade. Facíase con lama ou pez.
Neste mes entrarían tamén moitos dos refráns que hai sobre o outono, que tanto pode ser chamado estación ou mes do ano. Ver tamén curiosidades de outubro.
Xa chegou o outono!! A natureza prepárase para descansar pero antes ofrécenos un fermoso espectáculo de cores. O chan cuberto dunha mol alfombra de follas fai as delicias de pequenos e grandes... Só nos queda dicir: BENVIDO OUTONO!!
Ilustración de Miriam Bos
Na seguinte ligazón atoparemos unha morea de recursos arredor desta estación para traballar co alumnado de Infantil e Primaria:
"Collese un bo coco dos anaranxados, que son os mellores para as chulas e, despois de pelalo e limparlle as sementes, córtase a pulpa en anaquiños e cócese cun pouco de sal.
Logo, escúrrese , esmágase cun tenedor e facedes unha masa botándolle fariña, ovos, azucre, raiadura de limón e un pouquiño de canela.
Cando a masa está lista, cunha culler a ides botando nunha tixola con aceite ben quente, e facedes fritos. Logo un pouco de azucre por riba e....¡a comelas!.
Iso se non vos quedaron duras por levar demasiada fariña, ou aguadas por non escurrir ben o coco, ou se non se queimaron porque non fostes quen de sacalas da tixola a tempo."
Chegou o outono e con él a vendima, as castañas, as chuvias, as noites longas, vaise a calor e vén o frío: son os tempos de Samaín. E co Samaín chega o tempo dos difuntos, das caveiras de cabaza, de demos, bruxas e curuxas..., é o tempo de PASAR MEDO!!!!
O Samaín é o antecedente europeo do Halloween americano. Esta tradición de orixe europea foi levada polos emigrantes a terras americanas e alí transformouse nun carnaval outonal.
Sabías que fomos nós, os galegos, os primeiros europeos que erguemos a idea de Samaín para facerlle fronte á moda do Halloween? (Vieiros da escola)
Se queres saber moitas cousas sobre o SAMAÍN visita as seguintes páxinas:
E seguimos co outono... Cada vez refresca máis, os días son máis curtos... pero a natureza compénsanos cunha paisaxe chea de luces, de músicas, de cores, de cheiros...
Xa chegou o outono vestido de fermosas cores e de novos perfumes. As árbores cúbrense de vermello, amarelo, laranxa, marrón? A natureza aparece espléndida e deita aos nosos pés alfombras moles e ocres que abrigan o chan e que musiquean baixo os nosos pasos.
Para algunhas persoas é a estación da melancolía, da saudade, do adeus, que convida ao recollemento e á ensoñación.
Moitos foron os poetas, pintores, músicos? que se sentiron inspirados por esta estación e, como exemplo, aquí tendes unha poesía de Antonio Machado e outra de Ángel González:
AMANECER DE OTOÑO
Una larga carretera
entre grises peñascales,
y alguna humilde pradera
donde pacen negros toros.
Zarzas, malezas, jarales.
Está la tierra mojada
por las gotas del rocío,
y la alameda dorada,
hacia la curva del río.
Tras los montes de violeta
quebrado el primer albor;
a la espalda la escopeta,
entre sus galgos agudos,
caminando un cazador.
El otoño se acerca con muy poco ruido:
apagadas cigarras, unos grillos apenas,
defienden el reducto
de un verano obstinado en perpetuarse,
cuya suntuosa cola aún brilla hacia el oeste.
Se diría que aquí no pasa nada,
pero un silencio súbito ilumina el prodigio:
ha pasado
un ángel
que se llamaba luz, o fuego, o vida.
Y lo perdimos para siempre Ángel González (1922)