Malmequer

Onte á tarde, un colega movilizou a media pandilla para acudirmos a un serán no concello veciño. Eran as once e media da noite cando chegamos a Pazos de Borbén, había luces de festa e unha carpa con escenario, pero nin unha soa persona, xa non digamos de festa, sinón a quen lle preguntar. Apunto por autobombo que, despois de un intre de indecisión, fixemos un alarde deductivo, apreciando que, si todavía líamos as luces de ?Benvidos? de esquerda a dereita, significaba que aínda tiñamos que pasar por debaixo de elas para chegar ó sitio. Un par de kilómetros polo monte máis adiante, confirmouse a nosa apreciación.

A Ermida é unha aldea de montaña, a última de Pazos antes de chegar a Aranza, xa en Soutomaior, moi linda de visitar de día, para os que nos gustan as paisaxes de leiras en socalco, con baladiños de pedra e regueiros polas beiras do camiño, que no inverno fan de drenaxe e no verán de regadío. Como na maioría dos sitios, non se conserva exclusivamente a arquitectura tradicional, pero hai numerosos exemplos de casas e hórreos típicos da provincia de Pontevedra.
Eu iso seino porque xe estivera alí máis veces. Preto das doce da noite que chegamos alá, poco ou nada puidemos ver; tampouco era a nosa intención. O serán estaba organizado con motivo das festas na honra da Nosa Señora da Encarnación, nunha carpa instalada anexa á ?Casa da Socidade de A Ermida?, a antiga escola, convertida agora ós usos lúdicos e sociais da parroquia, e que facía as veces de posto de bebidas da festa. A foto, non é a que máis me gusta, pero escollina porque ten un detalle anecdótico, na lona do fondo, tralos músicos, unha pintada medio borrada que dicía ?Independencia e socialismo? (pouco se lé, pero bueno).

Debo confesar que eu nunca fun moi devoto das agrupacións folklóricas, aínda que recoñezo o seu grande esforzo pola conservación do patrimonio inmaterial da nosa terra. Pero nos seráns, a cousa cambia. Os grupos de gaiteiros, cantareiras, ou solistas, agardan o seu turno para ir pasando polo palco entre a o público, bailando e divertíndose. Non hai traxes rexionais nin uniformes, coa gaita ó lombo, ou co tamboril pousado onde non o rouben, músicos de tódalas idades bailan con xente? de tódalas idades tamén. E quen non baila, mira, rie, canta ou bebe. Fálase galego.

Contra a unha e media da máñan, metéronme unha servilleta de papel na man; tardei en me dar conta de que casi todo o mundo tiña unha o mesmo que tardou unha rapaza en me dar un vaso de plástico, co logotipo de Telefónica (esa reciclaxe, inherente ó galego).

-?¡É para o aperitivo!?- díxome sin parar de repartir.
Logo atisbei a unhas señoras con un mantón polos hombreiros, levando uns cestos con pan onde cada un se sirvía, e detrás unhas fuentes metálicas cargadas de chourizos asados, levadas por dúas personas con luvas de latex (importante detalle hixiénico) que chuzaban o embutido no cacho de pan.

Un dos repartidores, ó chegar xunto a mín, tocoume co guante no pan, deixándo o rastro dos chourizos, riuse e díxome:
-?Sólo damos salsa.?
-?Pois si sólo das salsa bótame máis, que isto non me cheja a nada.?
-?Antes díxenlle isto a un vello, e miroume con unha cara que pensei que me iba arrear, pero cando lle din o chourizo quedou maís tranquilo.?
De últimos, un xerros de plástico, cargados de viño tinto da casa, encargáronse de encher os vasos. Hubo para repetir canto se quixo, e apreciei unha grande atención dos organizadores hacia as rosquilleiras e o técnico de son.
-?Máis tarde, servirase o chocolate.?- dixo a megafonía.

A música non se detivo, nin tampouco a festa, que durou aínda unha hora máis desde que se repetira o ritual do reparto, sendo turno esta vez da rosca e o tal chocolate, ás dúas e media da mañán. Despois, a xente empezou a ir marchando, e só quedaban uns poucos para os bises e o himno galego, que puxo punto final contra as catro. Foi entón cando entendemos unha conversa con un dos organizadores, que cando lle preguntamos si non era mellor facer esas cousas no verán, respostou:
-?Isto faise no inverno, porque as noites son mais larjas.?

Ainda que o pasei ben, non vou esaxerar; os seráns non son un invento espectacular, nin unha pasada, nin outra cousa máis que unha forma espontánea de diversión, de xente que se xunta para pasalo ben, como se fixo sempre, comendo, bebendo, cantando e bailando.

Apunto, a título personal, que onte me cuestionei a utilidade dos doce anos que levo saíndo por pubs e discotecas, porque vin que se pode facer exactamente o mesmo nun ambiente de estes; incluso un da miña expedición ligou, que non é pouco. Un serán non é guai, nin moderno, nin ten glamour ningún, pero nestes días de debate estúpido sobre mega-macro-botellóns, as dúas partes deberían de baixarse dos seus arrogantes pedestais, e aprender un pouco da naturalidade da xente das aldeas.