|
|
|
|
|
|
| A ENQUISA |
|
Onte cubrín a enquisa. Tristeira. Onte cubrín a enquisa. Mentireira. Onte cubrín a enquisa. Manipuladora. Onte cubrín a enquisa. Falseadora. Onte cubrín a enquisa. Pensada para xustificar o inxustificable ( se aos alemáns dos anos 40 lles tiveran preguntado se había que botar aos xudíos do país sairía que si; gañaría esa burrada ). Onte cubrín a enquisa. Perversa ( saben antes de preguntar o que vai saír, pero o que vai saír non ten por que ser o xusto ).
Onte cubrín a enquisa. Que pasará á historia. E non á mellor parte da historia.
Onte cubrín a enquisa. Oxalá me fagan máis. Sobre outras materias. Sobre o soldo dos políticos. Sobre a equipación do Celta. Sobre o tempo que debe facer. Sobre as gafas do presidente da Xunta. Sobre as mulleres que deben deitarse comigo porque saia na enquisa que deben facelo.
Onte cubrín a enquisa. |
|
|
|
|
| POR SE QUEDABAN DÚBIDAS |
|
| Por se quedaban dúbidas sobre o escrito onte, hoxe lede isto. |
|
|
|
|
| É VERDADE |
|
Hai un par de días fun a un cole a falar dun libro meu que trata da violencia neonazi e que viñan de ler e de traballar en profundidade. Os rapaces e rapazas estaban moi abraiados diante do que lles contaba, e expliqueilles que o meu obxectivo, entre outros, era chamar a atención sobre a existencia de grupos xenófobos e racistas, e facelos reflexionar sobre o asunto. Lembreilles que non era para nada un tema do pasado, e que había só uns días, nas eleccións europeas a ultradereita viña de ser a formación política que máis medrara en todo o continente. E que daquela había motivos para nos preocupar.
Sempre que falo deste tema, teño a sensación de que poden pensar que esaxero, que non é para tanto.
Pero a realidade é a realidade. |
|
|
|
|
| CANDO SEXA GRANDE XA LLE APRENDEREI "El GALLEGO" |
|
Hai unhas horas, na charcutería do Gadis, vivín unha situación curiosa que non deixa de ser toda unha lección de sociolingüística pero, sobre todo, de como nos sentimos diante de nós mesmos. É dicir, o autonoxo e todo iso.
Estaba falando coa miña pequecha e coas dúas rapazas máis que agradables que levan á sección. Os tres falabamos en galego, e faciámoslle chiscadelas á nena. Unha señora, á miña dereita, ollábanos con expresión feliz, sobre todo á neniña, que ría as nosas parvadas e nos "contestaba" na súa lingua de farrapo.
Entón, inclinouse cara ela e díxolle nun fermoso galego:
- Eu teño un netiño de dez meses, guapo coma ti, e tamén fala á súa maneira. Unha mezcla de inglés e alemán, e tamén portugués.
Miroume e aclarou:
- É o que falan na casa do meu fillo.
Ata aí todo ben.
Inclinouse de novo cara a pequerrecha e completou:
- Pero cando sexa grande, aprendereille "el gallego".
Pareceume que a frase estaba máis dirixida a min, o pai galegofalante que outra cousa. Daquela, aproveitei:
- Muller, apréndalle agora que os cativos son como esponxas e aprenden todas as linguas con facilidade.
- Si ho - contestou - para que se me líe.
Aí rematou a conversa.
O galego, se cadra, cando sexa máis grande. Agora non, que se lía.
Se lle chega a enquisa xa sei o que vai poñer. |
|
|
|
|
| LIBRO PECHADO |
|
Aínda que non nos colleu de sorpresa a noticia, porque eramos capaces de poñernos no peor, a súa confirmación doe. A nova dirección da TVG suprimiu Libro Aberto, o programa de libros da televisión pública galega. E iso non é o máis grave, senón que esa nova dirección suprime o Servizo de Cultura da CRTVG que viña funcionando desde 2005.
Pecharon Aberto por reformas na Radio Galega, un programa dedicado á música de nós. Agora Libro Aberto. É obvio que detrás irán caendo todos e cada un dos programas de cultura galega.
É un galeguicidio meditado, feito con todas as premeditacións.
E, insisto, doe.
Como doe pensar que, no fondo, á meirande parte dos meus compatriotas non lles preocupa o máis mínimo todo o que veño de escribir máis arriba.
Dóeme escribir isto. Pero coido que é certo. Que quiten a cultura galega da televisión non semella preocuparlle a moita xente. Non se vai traducir en perda de votos. Por iso poden facelo con tanta claridade. Por iso poden suprimir a proba de galego das oposicións ou do ensino. Porque saben que, no fondo, á xente o que lle preocupa é a crise de Nadal no tenis.
Agora, por favor, que programen un ciclo de sevillanas. Ou unha retrospectiva de Paco Martínez Soria. Ou de Fernando Esteso e Andrés Pajares Que se note que somos un país aberto ao mundo. |
|
|
|
|
| O DATO QUE FALTABA |
|
| Grazas a uns bos amigos, aquí o dato que faltaba para entender o de onte. |
|
|
|
|
| O PRESIDENTE DA XUNTA DEBERÍA PASAR UN EXAME LINGÜÍSTICO |
|
Escoito na radio que en non sei cal ex-república da URSS de nome impronunciable (confío en que algún dos lectores ou lectoras deste blog nos dea o dato exacto), ao presidente elixido, antes de tomar posesión, fáiselle un exame lingüístico na televisión para comprobar o seu coñecemento da lingua propia, que, por certo, non fala case que ninguén, pero é a propia, xa que case que todos falan ruso, mais é a lingua propia e esíxenlle coñecela.
Se non a coñece nun mínimo, non pode ser presidente. Por iso de que é a lingua propia, ¿saben?
O actual presidente vén de bater a marca de palabras coñecidas, en concreto, 250 da lingua propia do país que, por certo, non fala case que ninguén pero é a propia, etc, que non vou repetir o mesmo que no parágrafo anterior.
Para ser presidente da Xunta habería que pasar, tamén, algunha clase de exame lingüístico. Non me refiro, por certo, ao señor Feijoo, que ten un galego aceptable (mellor dende logo que o que manexaba o anterior presidente), senón a calquera que quixese optar á presidencia. E quen di ao presidente di aos conselleiros (algúns só se expresan, en Galicia, en castelán, e está claro que non coñecen a lingua propio do país que gobernan).
Ou o que é o mesmo: que non se debería permitir que ningún funcionario da Xunta (e simbolicamente os políticos que nos representan serían a categoría máis alta dos mesmos) exerzan o seu cargo sen demostrar que coñecen a lingua do país.
¿Ou imaxina alguén a algún ministro de Zapatero que fose incapaz de expresarse en castelán? |
|
|
|
|
| ANTÍDOTO CONTRA A ESTUPIDEZ |
|
Hoxe, no suplemento DOM que tamén entrega entre nós o Xornal de Galicia, o pintor Miquel Barceló di unha desas obviedades que me gusta de cando en vez lembrar, por obvias, si, pero sobre todo, porque hai que lembralas e se recordan pouco: A arte é un magnífico antídoto contra da estupidez.
Claro que si. E entronca co que escribín onte. Os poderes políticos deberían esforzarse en sacar á xente da estupidez. Como xa Platón explicou hai case que 2500 anos, un dos obxectivos dos gobernantes debe de ser sacar ao pobo da negritude da ignorancia.
Por iso deberiamos ter outra tele, outro sistema educativo, máis facilidades para acceder ao cine, ao teatro, a compra de libros...
Iso deberían facer se quixeran darnos o antídoto contra da estupidez.
Mais non nolo dan.
Porque igual o que lles convén é que sigamos sendo estúpidos. |
|
|
|
|
| O PODER ( POLÍTICO ) DA TELE |
|
Hai moito tempo que tiña gardada esta entrevista con Mercedes Milá, xa sabedes, unha boa xornalista que hai moitos anos nos deslumbrou aos adolescentes coas súas entrevistas, obrigándonos, case, a estudar xornalismo e que despois, ouh decepción, rematou facendo o que fai.
O titular da entrevista é ben significativo: Ningún cargo político me daría el poder que me da la tele.
Escríboo e mentres o fago decátome do obsceno que soa. Síntese máis poderosa que, poño por caso, un ministro.
Mais o certo é que leva razón, e non vou gastar o meu tempo, nin o voso, en explicar o poder conformador das conciencias e de transmisión de valores de todo tipo que fai a tele dunha maneira inmediata sobre a poboación, en especial sobre as máis novos.
Daquela, o que está claro é que a tele pode usarse para ben e para mal. Ese é un poder. Político. E non é o mesmo que programen unha cousa a que programen outra.
E como acaban de desembarcar os novos responsables na TVG, aproveito para pedirlles que poñan a canle pública ao servizo dos galegos e da cultura de Galicia. Algo que, por certo, é o que manda a lei.
Que o teñan tan claro como a Milá. |
|
|
|
|
| ¿E CAL É A TÚA TOLERÍA? |
|
Pablo Neruda informa en Confieso que he vivido, o libro do que levo a falar tantos días, da historia de Alberto Rojas Giménez, un escritor que dirixía unha revista na que o xoven Pablo colaboraba. Falaba tan ben que un día un fulano se lle achegou para informarlle de que tiña o costume de saltar por enriba, a modo de homenaxe, do cadaleito das persoas que lle parecían admirables. O poeta concedeu e así pasou.
Neruda, que era un gran prosista, cóntao así de ben ( a cita é longuísima, coido que bato aquí a marca de extensión deste blog, pero, crédeme, paga a pena).
Lédea e despois, contestade: ¿cal é a vosa tolería?, ¿cal é ese comportamento que polo xeral aos ollos dos demais é máis propio dun pirado que dunha persoa normal?
Contestade e confesade.
Agora, a historia:
En la revista Claridad, a la que yo me incorporé como militante político y literario, casi todo era dirigido por Alberto Rojas Giménez, quien iba a ser uno de mis más queridos compañeros generacionales. Usaba sombrero cordobés y largas chuletas del prócer. Elegante y puesto, a pesar de la miseria en la que parecía bailar como pájaro dorado, resumía todas las cualidades de nuevo dandismo: una desdeñosa actitud, una comprensión inmediata de los numerosos conflictos y una alegre sabiduría (y apetencia de todas las cosas vitales. Libros y muchachas, botellas y barcos, itinerarios y archipiélagos, todo lo conocía y lo utilizaba hasta en sus más pequeños gestos. Se movía en el mundo literario con un aire displicente de perdulario perpetuo, de despilfarrador profesional de su talento y su encanto. Sus corbatas eran siempre espléndidas muestras de opulencia, dentro de la pobreza general. Cambiaba de casa y de ciudad constantemente, y de ese modo su desenfadada alegría, su bohemia perseverante y espontánea regocijaban por algunas semanas a los sorprendidos habitantes de Rancagua, de Curicó, de Valdivia, de Concepción, de Valparaíso. Se iba como había llegado, dejando versos, dibujos, corbatas, amores y amistades en donde estuvo. Como tenía una idiosincrasia de príncipe de cuento y un desprendimiento inverosímil, lo regalaba todo, su sombrero, su camisa, su chaqueta y hasta sus zapatos. Cuando no le quedaba nada material, trazaba una frase en un papel, la línea de un verso o cualquier graciosa ocurrencia, y con un gesto magnánimo te lo obsequiaba al partir, como si te dejara en las manos una joya inapreciable.
Escribía sus versos a la última moda, siguiendo las enseñanzas de Apollinaire y del grupo ultraísta de España. Había fundado una nueva escuela poética con el nombre de "Agu", que, según él, era el grito primario del hombre, el primer verso de) recién nacido.
Rojas Giménez nos impuso pequeñas modas en el traje, en la manera de fumar, en a caligrafía. Burlándose de mí, con infinita delicadeza, me ayudó a despojarme de mi tono sombrío. Nunca me contagió con su apariencia escéptica, ni con su torrencial alcoholismo, pero hasta ahora recuerdo con intensa emoción la figura que lo iluminaba todo, que hacía volar la belleza de todas partes, como si animara a una mariposa escondida. De don Miguel de Unamuno había aprendido a hacer pajaritas de papel. Construía una de largo cuello y alas extendidas que luego él soplaba. A esto lo llamaba darles el "impulso vital". Descubría poetas de Francia, botellas oscuras sepultadas en las bodegas, dirigía cartas de amor a las heroínas de Francis Jammes. Sus bellos versos andaban arrugados en sus bolsillos sin que jamás hasta hoy, se publicaran.
Tanto llamaba la atención su derrochadora personalidad, que un día, en un café, se le acercó un desconocido que le dijo:
??Señor, lo he estado escuchando conversar y he cobrado gran simpatía por usted. ¿Puedo pedirle algo?". "¿Qué será?", le contestó con displicencia Rojas Giménez. "Que me permita saltarlo", dijo el desconocido. Pero, ¿cómo?", respondió el poeta. "¿Es usted tan poderoso que puede saltarme aquí, sentado en esta mesa?" "No,señor, repuso con voz humilde el desconocido. Yo quiero saltarlo más tarde, cuando usted ya esté tranquilo en su ataúd. Es la manera de rendir mi homenaje a las personas interesantes que he encontrado en mi vida: saltarlos, si me lo permiten, despuésde muertos. Soy un hombre solitario y éste es mi único hobby" Y sacando una libreta le dijo: "Aquí llevo la lista de las personas que he saltado".
Rojas Giménez aceptó loco de alegría aquella extraña proposición. Algunos años después, en el invierno más lluvioso de que haya recuerdo en Chile, moría Rojas Giménez. Había dejado su chaqueta como de costumbre en algún bar del centro de Santiago. En mangas de camisa, en aquel invierno antártico, cruzó la ciudad hasta llegar a la quinta Normal, a casa de su hermana Rosita. Dos días después una bronconeumonía se llevó de este mundo a uno de los seres más fascinantes que he conocido. Se fue el poeta con sus pajaritas de papel volando por el cielo y bajo la lluvia.
Pero aquella noche los amigos que le velaban recibieron una insólita visita. La lluvia torrencial caía sobre los techos, los relámpagos y el viento iluminaban y sacudían los grandes plátanos de la quinta Normal, cuando se abrió la puerta y entró un hombre de riguroso luto y empapado por la lluvia. Nadie lo conocía. Ante la expectación de los amigos que lo velaban, el desconocido tomó impulso y saltó sobre el ataúd. En seguida, sin decir una palabra, se retiró tan sorpresivamente como había llegado, desapareciendo en la lluvia y en la noche. Y así fue como la sorprendente vida de Alberto Rojas Giménez fue sellada con un rito mis terioso que aún nadie puede explicarse. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
